BANKI
Bank Privatization in Poland: The Case of Bank Śląski, Journal of Comparative Economics, Jeffery S. Abarbanell, John P. Bonin
W artykule autorzy analizują proces prywatyzacji jednego z dziewięciu regionalnych banków komercyjnych w Polsce – Bank Śląski – i pokazują, jak sprzedaż strategicznemu inwestorowi zagranicznemu (ING Group) przyczyniła się do modernizacji systemów kredytowych, usług oraz infrastruktury informatycznej banku. Jednocześnie wskazują, że długotrwałe zachowanie przez Skarb Państwa znaczącego pakietu akcji utrudniało sprawne zarządzanie oraz rozwój sektora bankowego w Polsce.
PRODUKCJA
The privatization of Swarzedz furniture company (SFM): Lessons from Poland’s first underwritten public offering, The Columbia Journal of World Business, 1993, Gavin Wilson
Praca opisuje ofertę publiczną akcji firmy Swarzedz Furniture Company (SFM) — pierwszą szeroko nadzorowaną prywatyzację w Polsce — jako przykład przejścia przedsiębiorstwa byłej gospodarki centralnie planowanej do działania w warunkach rynkowych. Wilson analizuje wyzwania związane z restrukturyzacją, wprowadzaniem standardów rynkowych i angażowaniem inwestorów, pokazując, że nawet skomplikowane operacje prywatyzacyjne mogą zostać przeprowadzone skutecznie przy odpowiednim przygotowaniu.
ESTONIA
Estonia — The Small Country that Could, Mart Laar, Cuba Democracy Pamphlets: Democratic Transitions
Laar opisuje estońskie reformy gospodarcze lat 90., w tym szybkie tempo prywatyzacji, wprowadzenie radykalnie wolnorynkowych zasad i budowę nowoczesnych instytucji państwa. Tekst pokazuje, jak dzięki konsekwentnej polityce liberalnej Estonia z państwa postsowieckiego przekształciła się w dynamiczną gospodarkę cyfrową, stając się wzorem dla innych krajów regionu.
ROSJA
Kremlin Capitalism: Privatizing the Russian Economy, by Joseph Blasi, Maya Kroumova, Douglas Kruse, foreword: Andrei Shleifer, Cornell U. Press
Autorzy przedstawiają rosyjską prywatyzację jako proces prowadzący do powstania oligarchicznego kapitalizmu, w którym elity polityczne i menedżerskie przejęły kontrolę nad najbardziej wartościowymi aktywami. Książka dokumentuje mechanizmy kuponowej prywatyzacji, wykorzystanie przewag insiderów oraz trudności w budowie przejrzystego ładu korporacyjnego.
Privatizing Russia, Boycko, Andrei Shleifer, Vishny. 1995 MIT Press
Książka opisuje rosyjską prywatyzację jako próbę szybkiego stworzenia prywatnych właścicieli w gospodarce postradzieckiej, analizując rolę kuponów prywatyzacyjnych, politycznych targów i nacisków grup interesów. Autorzy pokazują, jak konflikt między reformatorami a aparatami państwa wpłynął na kształt transformacji i dlaczego powstał system sprzyjający zachowaniom oportunistycznym.
Russia’s economy under Putin: From crony capitalism to state capitalism, PIIE, Simeon Djankov, 2015
Djankov przedstawia zmianę rosyjskiej gospodarki po 2000 r., kiedy oligarchiczny kapitalizm lat 90. został zastąpiony modelem dominacji państwowych koncernów kontrolowanych przez Kreml. Analiza pokazuje stopniowe przejmowanie prywatnych aktywów przez państwo, wzrost roli sektora surowcowego oraz konsekwencje centralizacji dla innowacyjności i konkurencji.
Barberis, Nicholas, Maxim Boycko, Andrei Shleifer, and Natalia Tsukanova. 1996. “How Does Privatization Work: Evidence from the Russian Shops”. Journal of Political Economy
Autorzy badają proces prywatyzacji małych sklepów w Rosji, wykorzystując dane empiryczne do oceny zmian w efektywności, zarządzaniu i produktywności po przejściu w ręce prywatnych właścicieli. Wyniki pokazują wyraźną poprawę działania placówek po prywatyzacji oraz wskazują, że nawet mała skala reform może przynosić szybkie korzyści ekonomiczne.
CZECHY
Ownership concentration and corporate performance in the Czech Republic, Stijn Claessens, Simeon Djankov – Journal of Comparative Economics, 1999
Artykuł analizuje zależność między strukturą własności a wynikami finansowymi czeskich firm po prywatyzacji kuponowej. Autorzy pokazują, że przedsiębiorstwa o większej koncentracji właścicielskiej osiągały lepszą efektywność, co sugeruje, że rozproszone akcjonariaty utrudniały skuteczne zarządzanie i nadzór korporacyjny.
ŁAD KORPORACYJNY
Corporate Governance in Central Europe and Russia: Volume 2. Insiders and the State. Central European University Press, Andrzej Rapaczynski, Roman Frydman, Cheryl Gray
Publikacja opisuje kształtowanie się ładu korporacyjnego w krajach Europy Środkowej i w Rosji po upadku komunizmu, analizując konflikty między insiderami — menedżerami oraz pracownikami — a państwem jako właścicielem. Autorzy pokazują, jak brak jasnych reguł nadzoru i ochrony inwestorów wpływał na efektywność spółek i spowalniał proces transformacji.
SŁOWACJA
The restructuring of large firms in the Slovak Republic, Economics of Transition, 1998, Simeon Djankov, Gerhard Pohl
Djankov i Pohl analizują reformy dużych słowackich przedsiębiorstw po rozpoczęciu transformacji rynkowej, oceniając tempo restrukturyzacji i wpływ zmian własnościowych na wyniki firm. Praca pokazuje, że dopiero po odsunięciu politycznych wpływów i wzmocnieniu nowych właścicieli możliwe było poprawienie produktywności oraz modernizacja przemysłu.