🃏Klientelizm i Memistyka Koryta+
- Grube ryby – osoby z najwyższej półki w układzie władzy – minister, prezes spółki Skarbu Państwa, baron partyjny.
- Kolesiostwo – sieć personalnych powiązań zamiast kompetencji.
- Komitet poparcia – nieformalna grupa wpływu rekomendująca kandydatów na posady.
- Konfitury – benefity wynikające z dostępu do zasobów publicznych.
- Koryto+ – metafora dla redystrybucji stanowisk po każdej zmianie władzy.
- Misiewicze – neologizm oznaczający osoby zatrudnione po znajomości bez kompetencji.
- Nepotyzm – faworyzowanie rodziny lub znajomych przy obsadzaniu stanowisk.
- Odcinanie kuponów – korzystanie z dawnych zasług, znajomości lub wpływów.
- Rotacja stołków – cykliczne wymiany ekip po każdych wyborach.
- Skok na stołki – masowe wymiany kadr po zmianie władzy.
- Skrobanie rzepki – unikanie odpowiedzialności przy jednoczesnym czerpaniu profitów.
- Słupy – osoby podstawione, które formalnie pełnią funkcję, ale decyzje zapadają gdzie indziej.
- Spadochroniarz – polityk/partyjniak „zrzucony” do spółki Skarbu Państwa.
- Spółka teczkowa – twór kadrowy bez realnego znaczenia, często służący do „parkingu personalnego”.
- Stołki – potoczne określenie na intratne posady w spółkach państwowych.
- Synekury – fikcyjne lub lekkie stanowiska dla swoich.
- TKM (Teraz Ku*wa My!) – hasło motywujące kadry partyjne do boju o konfitury.
- Tłuste koty – osoby czerpiące wysokie profity z publicznych pieniędzy.
- Ucho Prezesa – nieformalny kanał decyzyjny ważniejszy niż oficjalne struktury. Również zajebisty show o uber-fuehrerze jaroslawie wielkim.
- Wały – układy, układziki, intrygi, niejasne interesy, krętactwa.
- Wały na Wiejskiej – nie chodzi o wały przeciwpowodziowe, a o siedzibę Sejmu – symbol systemowych przekrętów i cynizmu elit.
- Wieprz – „tłusty kot” tuczący się na publicznych pieniądzach; dotyczy też kleru i okrągłych biskupów.
🏛️ (Nie)Ład Korporacyjny
- Agencja Wykonawcza – instytucja formalnie niezależna, faktycznie podległa politycznie.
- Fundusze celowe – kanały pozabudżetowego (off balance sheet: poza bilansowego) finansowania projektów infrastrukturalnych, politycznych, wojska itp.
- Kontrola NIK – często spóźniona lub selektywna.
- Komitet Audytu / Nominacji – struktury formalne bez realnego wpływu w wielu SSP.
- MAP – Ministerstwo Aktywów Państwowych.
- Nadzór właścicielski – prawo państwa do kontrolowania spółek z jego udziałem.
- Nominalna transparentność – udawana jawność procesów decyzyjnych.
- Outsourcing polityczny – zlecanie usług zaprzyjaźnionym firmom prywatnym.
- PFR / BGK / ARP – instytucje finansowe quasi-państwowe.
- Radni / posłowie w radach nadzorczych – klasyczny konflikt interesów.
- Rada Nadzorcza – ciało kontrolne spółki, często obsadzane politycznie.
- Spółka z misją publiczną – eufemizm dla deficytowych podmiotów utrzymywanych politycznie.
- Zamówienia publiczne – źródło przychodów dla spółek zależnych od państwa.
- Zarząd / Prezes / Prokurent – wykonawcy polityki właściciela.
- Związki Zawodowe – w teorii obrońcy pracowników, w praktyce często struktury współzależne z władzą i spółkami Skarbu Państwa. Alkohol, panie do towarzystwa, przywileje, łapówki itp.
😅 Czempiony
- Bezpieczeństwo energetyczne – często argument używany do blokowania prywatyzacji.
- Czempioni narodowi – pojęcie propagandowe usprawiedliwiające centralizację politycznej władzy nad gospodarką.
- Holding państwowy – struktura łącząca wiele spółek pod jednym podmiotem kontrolnym (np. MAP, PFR, Orlen).
- Naturalne monopole – Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., Gaz-System S.A., PERN S.A., PKP PLK S.A., Exatel S.A.
- Spółki „strategiczne” – np. Orlen, KGHM, PKO BP, PGNiG, Pekao SA, PZU. Strategiczne, bo dużo konfitur dają. 🙃
📈 Biz
- Buyback – skup akcji własnych przez spółkę.
- Dual listing – notowanie akcji na więcej niż jednej giełdzie.
- Dywidenda – udział w zyskach, często politycznie motywowany w spółkach państwowych.
- Golden share (złota akcja) – prawo weta Skarbu Państwa mimo mniejszościowego udziału.
- Grupa kapitałowa – sieć spółek zależnych kontrolowanych przez jeden podmiot.
- IPO (debiut na giełdzie) – pierwsza oferta publiczna akcji spółki.
- Koncentracja własności – koncentracja kontroli nad spółką/spółkami.
- Prywatyzacja bezpośrednia – sprzedaż udziałów inwestorowi strategicznemu.
- Prywatyzacja pośrednia – prywatyzacja poprzez giełdę lub fundusze Skarbu Państwa.